Asbest werd in het Land van Waas veelvuldig gebruikt. Het werd met schepen aangevoerd in de haven van Antwerpen. Scheerders – Van Kerckhove in Sint-Niklaas verwerkte het in verschillende bouwmaterialen. De Boelwerf en andere bedrijven gebruikte het omwille van zijn isolerende en brandveilige kwaliteiten. Het was bovendien erg goedkoop.
Schaduwkant
Maar asbest heeft een schaduwkant. Het is slecht voor mens en milieu. We zitten met een enorme berg asbestafval. OVAM schat dit alleen al voor gebouwen en infrastructuur van vóór 2021 op zo’n 2,3 miljoen ton asbesthoudende producten. Daarbij komt nog het asbestafval uit andere sectoren zoals bij de afbraak van schepen. De Vlaamse regering heeft een plan om Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. Dat betekent dat heel wat asbest zal moeten verwijderd, vervoerd en opgeslagen worden. Als dit niet zorgvuldig gebeurt zal dat negatieve gevolgen hebben voor het milieu maar ook voor de gezondheid.
De blootstelling aan asbest, vroeger en nu, heeft erg kwalijke gevolgen. Het Land van Waas heeft de trieste reputatie hoog te scoren wat het aantal zieken en overledenen betreft als gevolg van asbest. Het gaat vooral om arbeiders die rechtstreeks in contact kwamen met asbest in asbestproducerende of asbestverwerkende bedrijven. Maar wonen in de omgeving van dergelijke bedrijven kan al volstaan om de dodelijke gevolgen van blootstelling te ondervinden. Iedereen kent wel iemand, een werkmakker, familielid, vriend of buur die ziek werd of overleed met asbest als oorzaak. En toch, niettegenstaande de omvang van dit probleem wordt er weinig of niet over gesproken. In STOFFvzw noemen we dit ‘lastig erfgoed’, een verzwegen en onverwerkte geschiedenis.
STOFFvzw is een culturele vereniging in het Land van Waas met als doel het onrecht dat aan asbestslachtoffers is aangedaan in de openbaarheid te brengen. Want het is een onrecht. Het is al vele jaren geweten dat asbest schadelijk is voor de gezondheid en toch hebben verantwoordelijken: bedrijfsleiders, politici en gerecht gedaan alsof er niets aan de hand was. STOFFvzw wil de stilte hierover doorbreken, niet door actie maar door cultuur. De basis van de werking zijn de interviews met asbestslachtoffers of hun nabestaanden. Er wordt geluisterd naar hun verhaal, het wordt opgenomen, uitgeschreven en bewaard. Met de toestemming van de betrokkene wordt de inhoud van het interview opgenomen in het tijdschrift STOFF A, de maandelijkse nieuwsbrief, de website en sociale media. De inhoud van de interviews wordt ook verwerkt in culturele activiteiten en lezingen. De interviews worden ook bewaard. De volgende generaties moeten weten welke zware prijs werd betaald voor het massaal gebruik van asbest in het verleden. Voor de zorgvuldige bewaring van de interviews werkt STOFFvzw samen met ETWIE, het Expertisecentrum voor Technisch-, Wetenschappelijk- en Industrieel Erfgoed in Gent.
Om verschillende redenen is het niet eenvoudig om asbestslachtoffers te bereiken. Daarom een oproep. Als je zelf asbestslachtoffer bent of je kent werkmakkers van vroeger of vrienden, buren die hetzelfde meemaken neem dan contact op met STOFFvzw. Ieders eigen verhaal draagt bij tot de erkenning van het leed van de vele asbestslachtoffers in onze regio.
Voor contact: info@stoffvzw.be of op het nummer 0479 77 21 89
Hugo De Blende
Voorzitter STOFFvzw
