Op stap met Op Stoapel
30 mei 2015: Arnemuiden – Vlissingen
Deze keer is het gelukt om een uitstap te doen zoals hij gepland werd. Doel waren dit keer twee scheepswerven in Zeeland. Paul had alles goed voorbereid, had wel gehoopt op wat meer belangstelling maar kon toch 41 mensen in de klaarstaande bus doen stappen. Eentje kwam wel wat te laat, maar goed, er zijn ergere dingen. Na wat “vreemd” geformuleerde mededelingen van chauffeur Thierry gaat het via Sint-Niklaas en de Westerscheldetunnel richting Nederland. Rond 10 uur rollen we Arnemuiden binnen en bereiken via een aantal smalle straatjes, waar onze chauffeur ons zonder aarzelen doorheen wringt, de Historische Scheepswerf C.A. Meerman, verleidelijk gelegen aan het water. Onmiddellijk trekken een aantal houten boten de aandacht. De koffiegeur komt ons echter al tegen, dus trappen op naar een stemmige ontvangstruimte vol hout (en zwaarden als tafels) waar ons ook een bolus wacht.
Bolus en koffie staan klaar voor Op Stoapel
Daarna wachten drie gidsen ons op, die honderduit over hun werf praten, over het buigen van het hout (vuur en water doen krimpen en uitzetten), het waterdicht maken, de platte bodems (en dus de nood aan zwaarden voor de vaart); zij leggen ons ook in het lang en het breed uit met welke instrumenten al die verschillende boten gemaakt werden. Historische boten zijn welkom op de werf en kunnen door de eigenaar ter plekke hersteld worden. Gezien de hoge onderhoudskosten blijven er niet echt veel oude “hoogaarsen” over. Een dertigtal vrijwilligers is bedrijvig in de ateliers en regelt de rondleidingen. Zesduizend bezoekers per jaar is het resultaat! De toekomst is onzeker, want echte stielmannen worden schaars en jongeren hebben niet echt veel belangstelling meer.
Eeuwenoude scheepsbouwwerktuigen in de houten loods
Iedereen hijst zich terug de bus op en kijkt verlangend – want al een beetje hongerig – uit naar Dijkpaviljoen ’t Puntje, een groene modernistische kubus met zicht op de Schelde. Iedereen wordt naar boven verwezen en geniet van het uitzicht, de golven, de zeeschepen, het aanbod aan bieren, de garnaaltjes die ons gul worden aangeboden, de “garnaalkroketten zonder garnalen” en de broodjes.
Lekker tafelen in ’t Puntje bij prachtig zicht op het maritieme.
Terug naar de bus via een paar sluisdeuren, richting de resterende gebouwen van wat scheepswerf De Schelde was te Vlissingen. De stichting Scheepsbouwgeschiedenis Vlissingen beheert hier de site en ontvangt ons in wat ooit de infirmerie was, nu via foto’s, teksten en een film enigszins terug tot leven gebracht. Hier werden de eerste zorgen toegediend aan mensen die een stuk ijzer in het oog hadden gekregen, verwond waren enz.
Het verbandhuisje van KMS, nu een museum dat de voormalige KMS doet herleven.
Op het terras genieten we van het uitzicht op het terrein, en van de koffie of de thee. Vroeger werkten hier tot 4800 mensen, met toepasselijke bijnamen als De Hoed. Het bedrijf was ingesloten door woningen, waarvan de bewoners het zonlicht steeds minder zagen naarmate een of ander zeeschip groeide. Damen nam een deel van de activiteiten over en verhuisde de werf een paar honderd meter verder. De oude site wordt teruggekocht door de stad Vlissingen (€ 34 mio) en, gezien de goede ligging vermoedelijk zal worden ingenomen door nieuwe woningen. Tot zolang rijdt een oude Daf-truck voorzien van stoelen de bezoeker rond over het terrein: die truck reed ook vroeger de werknemers van hier naar daar; onze gidsen verwittigen via een ruk aan een touw de chauffeur dat hij verder kan en vertellen intussen ook weer enthousiast over vervlogen tijden, gigantische motorblokken, de vele kranen (waarvan er eentje is blijven staan!), de arbeiders-zonder-bescherming-aan-het-werk. Na het bezoek worden we nog vergast op een stapel sandwiches (bij mijn weten zijn ze niet allemaal verorberd door de groep).
Prachtig gerestaureerde kraan op de voormalige KMS werven in Vlissingen
We hebben nog wat tijd en stappen richting de dijk van Vlissingen, waar de zon ons verwarmt en we bij een drankje genieten van het uitzicht, de blik op Vlaanderen en de overkant, en de vele schepen zien passeren, begeleid door loodsen, die vlak hiernaast met snelle bootjes heen en weer gebracht worden.
Paul wordt door de voorzitter hartelijk bedankt, het was een mooie reis, het weer zat mee, het gezelschap ook, wat moet je meer hebben.
Theo Baeke
Op stap met Op Stoapel: Vlissingen from Op Stoapel on Vimeo.
