Op 6 juni overleed ons dierbaar bestuurslid Gaston Derkinderen op 94 jarige leeftijd. Ondanks zijn hoge leeftijd kwam zijn heengaan totaal onverwacht.
Gaston was nog goed zoals ze zeggen en nam nog deel aan tal van activiteiten in WZC De Reiger. Hij tekende en schilderde nog met vaste hand, zijn lang leven. Er was niet veel plek meer over in zijn kamertje op het derde verdiep waar zijn tekentafel een prominente plaats innam. Tijdens de bezoekjes aan hem genoot hij zichtbaar van ons gezelschap. Wij bewonderden dan zijn nieuwe creaties en luisterden gespannen naar zijn verhalen van vroeger. Misschien is het een troost dat hij deze wereld verlaten heeft op een moment dat hij zich nog doelen stelde. Ondanks het verdriet mogen we ons gelukkig prijzen dat hij zolang bij ons is mogen zijn en zijn verhalen over de Boelwerf tot op het laatst heeft kunnen delen met ons.
Gaston en zijn verhalen
Gaston had lidnummer 15 en was er dus van in het begin bij. Talrijke bezoekjes heb ik gebracht aan hem en zijn vrouw Elvire in de Sint Amelbergalaan. Gaston was veel thuis om te zorgen voor zijn zieke vrouw en kon slechts sporadisch deelnemen aan evenementen van Op Stoapel. Maar wat was ik blij als ze beiden hun relaas vertelden over hun leven op en rond de scheepswerf. Ze waren beide echte kroongetuigen.
Die verhalen gingen terug tot Wereldoorlog II. Gaston die begon als nagelaangever en Elvire die soep maakte voor de werklieden die opgediend werd tijdens de oorlog in een grote loods. Het stof dwarrelde er naar beneden bij elke schok veroorzaakt door een bom. Frans Boel hadden ze persoonlijk nog gekend als een baas die soms grillig was maar die inzat met het welzijn van zijn personeel.
Ze woonden in één van de drie piepkleine huisjes aan het hekgat bij de ingang van de werf (één ervan staat er nog). De ouders van Elvire woonden er ook al. In de beneden verdieping werd er lesgeven. Gaston werd later ook zelf lesgever op de werf.
Toen de Bernisse (de vroegere mijnenveger SPA) naar Temse afzakte in 2011 vertelde hij trots hoe hij verantwoordelijke was voor de tekeningen. Samen met nog 2 andere houtscheepmakers waren ze eregasten op dit gebeuren. Hun verhalen werden opgetekend in een artikel over de mijnenvegers.
Gaston aan de tekentafel Gaston met zijn collega’s in de tekenkamer Bezoek van de Bernisse aan Temse in 2011
Nadien trok Gaston met zijn gezin naar Congo om er te werken in de scheepsbouw. Hij vertelde mij herhaaldelijk over dit avontuur en hoe gelukkig hij daar toen was. Zo kwamen we te weten hoe een schip met behulp van bananenschillen het water in gleed. Toen het onrustig werd waren ze toevallig met vakantie en België en keerden na de onafhankelijkheid niet meer terug. Recentelijk vertelde hij me nog dat er iets te gebeuren stond en dat de ‘zwarten’ stilaan in verzet kwamen tegen de blanke overheersers. Dat voelde hij in de dagelijkse praktijk.
Levensloop
Gaston was een vat vol dergelijke verhalen, gelukkig hebben we veel ervan kunnen vastleggen in een uitgebreid videointerview, afgenomen in 2011. We maakten er volgende inleidende tekst voor.
Gaston geïnterviewd door Marc Hauman
Gaston Derkinderen
86 jaar, nagelaangever, afschrijver, tekenaar
Gaston Derkinderen werd geboren op 8 maart 1925 in Temse. Zijn vader, Frans, was mandenmaker; zijn moeder, Rosalie Martens, huisvrouw. Gaston trouwde in 1946 met Elvira De Geest. Ze hebben 1 dochter, Jeanine. Elvira werkte kort na de oorlog als dienstmeid in de keuken op de Boelwerf en later ook in het Hotel Belle Vue aan de Wilfordkaai, waar vele bezoekers van de Boelwerf verbleven.
Gaston begon zijn carrière op de Boelwerf in 1941 als aangever bij de klinkersploeg. Zoals veel jonge gasten die werkten op de werf volgde hij – na de dagtaak op den Boel – avondlessen in de vak- en ambachtschool in de Akkerstraat om zich verder te bekwamen. Ook ging Gaston tussen zijn 9 en 14 jaar naar de academie. Tot op vandaag maakt Gaston mooie tekeningen, schilderijen en prachtige glasramen, vaardigheden die hij in de academie heeft aangeleerd. Van 1942 tot 1954 werkte Gaston bij de afschrijvers. Het uittekenen van spanten was zijn specialiteit. In 1954 lonkte het avontuur en vertrok hij met zijn gezin naar de Congo – Leopoldstad, het huidige Kinshasa – waar hij in de scheepsbouw werkte voor Otraco, de voormalige Belgische rederij in Congo met zetel in Brussel. Hij bleef er tot aan de onafhankelijkheid in 1960. Terug in België ging hij opnieuw werken op de Boelwerf in het bureau van de afschrijvers. In 1964 ging het economisch wat minder en de voormalige Congogangers, die de werf zogenaamd in de steek hadden gelaten, werden eerst ontslagen. Na 5 jaar in Mechelen te hebben gewerkt in de autoindustrie werd hij in 1969 teruggehaald om er te werken op het tekenbureau. Hij bleef er tot het einde van zijn loopbaan in 1987.
Verder was Gaston lid van de kunstkring op de Boelwerf en speelde hij ook nog bij de voetbalploeg van De Zaat FC Boel en bij Temse sportkring.
Gaston bij de voetbalploeg van Boelwerf De vissersclub van Boelwerf aan de nog bestaande vijvers van Boelwerf
Oude dag
Enkele jaren terug kwam toch de tijd dat het leven thuis onhaalbaar was geworden en Elvire naar WZC De Reiger ging, Gaston volgde haar kort nadien. Gaston moest zijn huis achterlaten en ook een deel van zijn werken, schilderijen en glasramen. Dat was niet gemakkelijk voor hem. De hernieuwde aandacht voor Boelwerf heeft hem de laatste jaren van zijn leven nog geïnspireerd in zijn kunstwerken. Zo maakte hij nog tekeningen van het zeiljacht de Zenobe Gramme, Paster Pype en een LPG Tanker met de fictieve naam ‘Elvire’. Hij zorgde elke dag voor Elvire zo goed als mogelijk maar enkele jaren geleden moest hij haar laten gaan. Een moeilijk periode voor Gaston en weer een hele aanpassing maar hij heeft zich erdoor geslagen ne bleef actief binnen Op Stoapel.
Opening van de tentoonstelling ‘Van plaat tot schip’ Overhandiging officiële Boelharmonie vlag Het bestuur van Op Stoapel in 2017
Erfgoeddag ‘ZORG’
Hij was onze contactpersoon toen we de Erfgoeddag rond ‘Zorg’ organiseerde in WZC De Reiger in 2017. Speciaal voor die gelegenheid maakte hij ook een aantal gedichten waar we er hier graag eentje plaatsen.
Samen met Jean Van Gorp in WZC De Reiger op Erfgoeddag 2017 Samen met Charel Groenwals in WZC De Reiger tijdens interviews.
Afscheid
We gingen hem zoveel mogelijk halen voor vergaderingen. Zo was hij de laatste algemene vergadering in januari 2019 nog onder ons.
Graag herinneren we Gaston als een bescheiden man met een zeer warme persoonlijkheid met altijd een positieve ingesteldheid. Hij was oprecht bekommerd om de nalatenschap van het Erfgoed van de scheepsbouw. Hij was blij te kunnen aansluiten bij Op Stoapel en zag zo zijn herinneringen, verhalen en kennis niet verloren gaan.
Gaston, rust nu maar in vrede. Wij zullen jou verhaal blijven brengen.
Tekst: Lieven Muësen
Foto’s: Lieven Muësen, Paul Bertolo, Marc Hauman, Eddy Hauman.
