Leven na de Boelwerf
Antverpia, bouwnummer 1439
In het jaar 1968 werd de bulkcarrier Antverpia gebouwd voor H.G. Ahlers en Cie. Het schip werd in 1985 (17 jaar later) verschroot.
De carrière van Patrik Buytaert heeft veel langer geduurd, namelijk tot 2018. In het jaar 1968 begon Patrik als pas afgestudeerde knaap op de werf. In augustus 1968 werd hij, met zijn A3 diploma, aan de portier opgepikt door de sectie overste staal afbouw. De naam van die overste is in de nevels van de tijd verdwenen, de eerste ervaring op een groot werk niet.
Van de portier ging het naar het centraal magazijn, doorheen de ‘grote’ hal 1. Een overall, waarin je nauwelijks kon bewegen, werd aangeschoten, de veiligheid schoenen aangetrokken en een helm aangepast (maar niet gedragen).
Onder de Cockskraan (A16) werden de nieuwe Boelwerkers opgewacht door meestergast Cyriel Van Landeghem. Deze nam de jonkies mee naar boven, naar het hoofddek van de ER Antverpia. Hier en daar werd er eentje achter gelaten bij een ervaren stielman. Voor Patrik was die man Oswald Heirbaut. Die zijn werkplaats was op dat moment de machinekamer. Deze betreden gebeurde via een houten ladder vanop dek. De eerste aanblik, die ladder en dat gapend gat, waauw, van een eerste werk ervaring gesproken. Volgende ervaringen speelden zich grotendeels af in die machinekamer voor het plaatsen van bordessen, trappen en relingen.
Ondertussen werd ook de scholing niet vergeten. De algemene opleiding van de werf werd gevolgd op zaterdag. In de week werd avondschool gevolgd tot het behalen van het B2 diploma mechanica. Hiervoor kon Patrik tot 2 fr. per uur meer verdienen. Op een uurloon van nog geen 40 fr. was dat zeker een meevaller. Na een jaar had Patrik al voldoende ervaring opgebouwd om als 17 jarige zelfstandig aan de slag te gaan. Hiervoor toog hij weerom naar het centraal magazijn voor het afhalen van zijn persoonlijke gereedschapsbak.
De legerdienst werd volbracht vanaf 1971 om dan in 1972 terug op de werf te beginnen als monteerder.
Maaskroon, bouwnummer 1482
In 1976 werd Patrik op dit schip brigadier bij de afdeling afbouw onder Theo d’Heer. Aan Walter Van Raemdonck heeft hij veel te danken. Walter was zijn mentor en gids om hem verschillende praktische zaken bij te brengen en mentaal te ondersteunen. Na de oplevering van de Maaskroon, verhuisde Patrik naar het droogdok.
Ortelius, bouwnummer 1494
In het droogdok stond Patrik en zijn team in voor het inschepen van de container geleiders en cooling-ducts (koelkanalen). Gedurende twee maanden werd er gewerkt van 5u tot 16u15 of van 7u30 tot 21u. Dit was soms inschatten of er nog wel een geleider kon worden geplaatst alvorens de dag shift de kraan nodig had. Stress is ook een ervaring die je moet meemaken. Dit bouwnummer is meteen ook zijn eerste ervaring met een proefreis. Er zouden nog vele volgen.
Vanwege de dringende nood aan grotere containerschepen moest en zou de Ortelius worden opgeleverd. Met als gevolg dat het schip niet volledig afgewerkt was. De proefreis werd aangevat zonder de luiken te testen op dichtheid, de stuurmachinekamer verluchting hing in kettingblokken en ontbrekende onderdelen, zoals relingen, zouden later wel door het boordpersoneel worden afgewerkt. Zolang de machinekamer maar werkte.
1978/1979 was een periode van aanpassing. Zo was Patrik brigadier bij de schrijnwerkers voor installeren van de koelruimen op de Pocantico, Potomac en Pocahontas.
Hasselt, bouwnummer 1485
Van dit bouwnummer, uit 1974, was de opbouw uitgebrand. Van hoofddek tot stuurhuis werd alles opnieuw ingericht.
Belgica, bouwnummer 1514
Dit bouwnummer uit het jaar 1984 is voor Patrik het meest tot de verbeelding sprekend schip geweest. Sinds 2021 heeft de Belgica Odessa (Oekraïne) als thuisbasis en kreeg Borys Aleksandrov als nieuwe naam.
Yatzy, bouwnummer 1521
Yatzy was een ander, zeer interessant, maar zeer moeilijk project. Hiervoor is Patrik in 1989 voor twee jaar naar Hoboken getransfereerd. Na het uitdokken en de afvaart naar Rotterdam, met de gevaarlijke passage onder de hoogspanningskabels te Zwijndrecht, was deze havenstad voor twee maanden bijna zijn thuis. De afwerking, onder andere het plaatsen van de 6 trusters (propellers), werd hier uitgevoerd. Na deze periode volgde een kleine teleurstelling. Onmiddellijk na de proefreis moesten alle werknemers hals over kop hun koffers pakken en van boord gaan.
Discovery, bouwnummer 1531
Met dit schip voerde Patrik zijn laatste proefreis uit voor Boelwerf. Tijdens de bezetting werd hij begin 1993 gecontacteerd om voor Exmar het bouw toezicht op 2 Capesize bulkcarriers waar te nemen. Na 24 jaar Boelwerf kwam er een eind aan zijn eerste carrière. Zijn tweede carrière zou zich van dan af voornamelijk in het buitenland afspelen.
De wereld rond
Op 1 februari van 1993 trok hij samen met collega Wilfried Van Goethem naar Constanța Shipyard in Roemenië. Ondanks wat de naam van hun hotel doet vermoeden, was het een hele schok om in zulk arm land toe te komen. Hotel Intim was het enige met warm water en verwarming.
Na twee maanden in minder gunstige omstandigheden te hebben gewerkt, ging het naar Zuid-Korea. Op het eiland Okpo heeft Daewoo shipyard een werf waar Bocimar een panamax bulkcarrier liet bouwen. Het was voor Patrik de eerste opdracht in het verre Oosten. Op twee maand tijd verrees dit schip, De Potterne, van de kiel tot het uitdokken.
Nog voor Bocimar volgde een opdracht bij Dalian New Shipyard in China. Daar werd een Capesizer gebouwd op een langshelling.
In eerste instantie moest hij daar maar voor enkele weken naartoe. In juni zouden zijn collega opzichters dan verlof kunnen nemen. Patrik kwam in Dalian toe met een valies vol zomerkleren. Maar zes maand later zat hij daar nog. Zomer was overgegaan naar winter en Dalian ligt vrij noordelijk. De temperatuur kan daar makkelijk zakken tot minus 20°C. Gelukkig kreeg hij van de werf een winterjas, die voor vele weken zijn enige jas is geweest, zowel op als buiten de werf.
Van China naar Duitsland, naar werf Sietas in Hamburg-Neuenfelde. Twee 1080 TEU schepen werden door Bocimar overgenomen van een Portugese rederij (Transinsular) en in Hamburg gebouwd.
Sietas had voor het staalwerk van deze schepen een deel werk uitbesteed aan Finnyard in Rauma (nvdr: werf werd gesloten in 2014). Deze werf nam de bouw vanaf midship tot voorschip voor zijn rekening. Ook in Finland kan het behoorlijk koud zijn, overdag vlotjes – 20°C, s’ nachts een flinke – 30°C. Op beide werven deed hij bouwtoezicht.
En dan komt Japan, meer bepaald de Kawasaki scheepswerf in Kobe. Patrik kwam er toe twee maand na de verwoestende aardbeving van 1995. De werf in Kobe was zwaar beschadigd en er konden nog enkel secties voor LPG tanks gebouwd worden, de samenbouw van de schepen gebeurde in Kawasaki Sakaide op Shikoku eiland. In Japan volgden nog de Hitachi werf in Nagasu voor de bouw van een midsize LPG carrier en de Mitsubshi werf in Nagasaki voor de 2 midsize LPG’s.
Tussen beide LPG projecten was er nog een opdracht voor 2 Aframax Tankers voor Euronav op de Hyundai werf van Ulsan in Zuid-Korea.
Na zijn laatste opdracht in Nagasaki is Patrik aan de slag gegaan bij Viamar, bij Pieter Van Robaeys. Via dit bedrijf was zijn eerste opdracht een Cable layer vessel die werd gebouwd bij Van Der Giesse-De Noord in Rotterdam. Tezelfdertijd werd ook de bouw van twee sea going chemische tankers, voor Verolme België en gebouwd bij Breko in Papendrecht, opgevolgd.
In 2000 ging het terug naar het verre Oosten. Weerom in China volgde het bouwtoezicht op de Jiangnan shipyard te Shanghai bij de constructie van 2 Panama Bulkcarriers. De schepen werden gebouwd voor MPC Hamburg. Deze werf was gevestigd in het oude stadsgedeelte van Shanghai op de Huangpu rivier. De oudste werf van China werd voor de wereld expo van 2010 verplaatst ten noorden van de stad, Changxing eiland, in de monding van de Yangtze rivier. Voor dezelfde rederij volgde een contract op Yangzijiang werf in Jiangjing city. Hier betrof het twee container schepen.
Aan dit container project hangen minder goede herinneringen vast.
De berekeningen van de dubbele bodems was niet goed uitgevoerd. Ondanks verwittigingen besloot de werf om verder te werken. Bij inspectie van de dubbele bodem, na de stapelloop, werden grote vervormingen vastgesteld. Tijdens het installeren van een dekkraan valt de werfkraan op het schip. Hierbij komt de kraanvrouw om het leven. Zowel de werf- als de dekkraan zijn verloren. Bij het verfspuiten in de ballasttanks veroorzaakt een ontploffing enorme schade aan het schip. En het verhaal is nog niet ten einde.
Na de proefreis wil de pilot een kortere route nemen. Het schip loopt vast op een zandbank. Bij het ledigen van de ballast tanks laat men de schroef in return draaien. De resultaten van dit voorval worden duidelijk na het indokken. De schroefbladen zijn 5 cm ingekort en vervormd. Een voorlopige herstelling laat toe om het schip gedurende 6 maand, met hevige trillingen, in de vaart te houden. Nadien is een nieuwe schroef geïnstalleerd.
Hierna volgt een opsomming van de vele plaatsen waar Patrik als Site Manager de bouw van vele schepen heeft opgevolgd. Uiteraard komen dan 30 jaar ervaringen goed van pas.
| Opdrachtgever | Toezicht | Land/Plaats/werf | Type schepen |
| Bocimar | Exmar | China – Shanghai – Waigaoqiao Ship Building | 4 Capesize Bulkcarrier 1& 2 |
| Bocimar | Exmar | China – Shanghai – Jiangnan Shipyard | 4 Panamax Bulkcarriers |
| Bocimar | Exmar | China – Shanghai Hudong Shipyard | 4 Panamax Bulkcarriers |
| Bocimar | Exmar | China – Shanghai – Waigaoqiao Ship Building | 4 Capesize Bulkcarriers |
| Exmar | Exmar | Zuid-Korea – Okpo-dong – DSME 3 | 1 LNG 4 |
| Exmar | Exmar | China – Nantong – Cosco Shipyard | 1 Accomodation Barge 5 |
| Bocimar | Exmar | China – Shangai – Waigaoqiao Ship Building | 6 Capesize Bulkcarriers |
| Exmar | Exmar | Zuid-Korea – Ulsan – HMD 6 | 4 Midsize LPG’s |
| Exmar | Exmar | Fillipijnen – Subic – HHIC Phil 7 | 8 Midsize LPG’s |
| Exmar | Exmar | Zuid-Korea – Ulsan – HHI | 1 LPG |
1 Capesize-schepen zijn vrachtschepen die te groot zijn om gebruik te maken van het Panamakanaal of het Suezkanaal. Ze moeten omvaren via Kaap de Goede Hoop of Kaap Hoorn, vandaar de naam.
2 Dit was de eerste buitenlandse bestelling voor deze werf.
3 Daewoo Shipbuilding & Marine Engeneering
4 EXQUISITE is een Offshore Support Vessel
5 NUNCE is gebouwd voor de offshore in Nigeria. Er kunnen 450 mensen op de barge verblijven. Het werd met speciaal transport overgebracht.
6 Hyundai Mipo Dockyard
7 Hanjin Heavy Industries and Construction Philippines: Deze werf werd pas in 2006 opgestart als overzeese uitbreiding van Hanjin Heavy Industries and Construction of South Korea. Voordien was dit een basis van de Amerikaanse navy. In mei werd het eerste schip gebouwd in Subic. In 2016 bedroeg het aantal werknemers 28.000. Al in 2019 ging het bedrijf op de fles.
Patrik zijn geboortehuis staat in de St-Jorisstraat, beter bekend als Den Uil. Zijn vader, Paul, was eveneens werkzaam op de werf, meer bepaald in de buizerij bij Willy Massart.
Uurkaarten versteken bij de portier of invullen, controleren en opvolgen, reizen en tijdslimieten respecteren of geduld hebben, al deze activiteiten zijn niet meer aan de orde.
Het is fijn te kunnen vaststellen dat het ‘stielmanschap’ van de werf over de wereld is uitgewaaierd.
Nota Hugo: De schroef van de Maaskroon siert het museumplein van het Internationeles Maritimes Museum in Hamburg, een aanrader. (zie boek Made in Belgium by Boelwerf)
foto’s: Patrik Buytaert (met uitzondering van de Belgica en Ortelius)
Genoteerd door Hugo Van Britsom op 28 augustus 2022
Met dank aan de bereidwillige medewerking van Patrik Buytaert
